mei 2024

Migratie en woningen

Hoe zit het nu met het woningtekort? Klopt het dat migranten de schaarse woningen hebben ingenomen? Dat arbeidsmigranten niet het probleem zijn maar het woningtekort?

In de cijfers en de afbeelding hieronder die ik ontleende aan CBS worden cumulatieve aantallen vertoond van gebouwde woningen, van geboortesaldo en van migratiesaldo, in de periode van 2015 tot en met 2023. Voor de informatiebronnen zie de referentie hieronder naar CBS-bestanden, 2024. 

Er is te zien dat er nauwelijks netto groei van de autonome bevolking is geweest tussen 2015 en 2024. Dat betekent dat het aantal  sterfgevallen en het aantal geboortes elkaar vrijwel in evenwicht houden. Vanaf 2022 zijn er minder geboorten dan sterfgevallen.  

Het aantal woningen dat in die periode is gebouwd neemt continu toe en telt op tot bijna 600.000.

Het migratiesaldo (aantal immigranten minus emigranten) is van 2015 tot 2024 toegenomen tot bijna 950.000. De bevolkingstoename komt voor 90% door migratie, voor 10% door geboortes in Nederland.

In de jaren 2021 tot 2024 is een sterke groeispurt van immigratie te zien. Gemiddeld zijn er van 2015 tot en met 2023 netto 105.000 migranten toegevoegd aan de bevolking van Nederland. Vooral het aantal arbeidsmigranten is gestegen, de afgelopen vijftien jaar met 400 procent (NRC, 25 oktober 2023).

Vanaf 2015 tot eind 2023 is er meer dan een miljoen mensen in Nederland bijgekomen. Op 21 maart 2016 werden er 17 miljoen mensen in Nederland geteld, op het moment dat ik dit schrijf (13-05-24) staat de teller (www.bevolkingsteller.nl) bijna op 18 miljoen inwoners.

Extreemrechtse politieke partijen willen graag dat burgers geloven dat het de schuld van (asiel)migranten is dat in Nederland geboren kinderen moeilijk of niet een woning kunnen vinden (opvatting 1). Op de andere pool staat opvatting 2 dat migranten niet voor het woontekort hebben gezorgd maar dat de Nederlandse overheid veel te weinig woningen heeft bijgebouwd.

Beide opvattingen zijn onvolledig.

Een tussenliggende en meer genuanceerde opvatting (opvatting 3) is dat de overheid veel te weinig heeft gebouwd (vooral sociale woningen) om met het sterk stijgend aantal eenpersoonshuishoudens én om met het stijgend aantal asiel- en arbeidsmigranten rekening te houden. De laatsten moesten ook ergens wonen, zij het meestal in overvolle AZC's of samengepropt in door uitzendbureaus gekochte huizen. Vooral dat laatste kan de kabinetten-Rutte als een enorme fout worden aangerekend.

ABF Research komt tot een volgende percentuele verklaring van de toegenomen woningvraag: toename bevolking (in casu migratie) 50%, toename eenpersoonshuishoudens 29%, vervangende nieuwbouw 13%. Die laatste post moet eigenlijk worden afgetrokken van het aantal gebouwde woningen om tot het bouwsaldo te komen.

Ingezonden brief NRC 10-1-2024